Ons Novavitalid Anky Franken werkt als vrijwilliger bij het ABC Architectuurcentrum in Haarlem. Zij maakt ons attent op een bijzondere tentoonstelling in dit centrum, namelijk de woningen van en het denken over de huisvesting van de ouderen in de samenleving. Na de ontvangst met een kopje koffie/thee van een 16-tal belangstellenden verzorgt Anky zelf de rondleiding.
In vier zalen wordt een overzicht gegeven van de huisvesting door de eeuwen heen. Eerst de tijd dat kerken en welgestelden de zorg voor armlastige ouderen op zich namen. Dat leverde o.a. de bekende hofjes op, die we nu zo graag bezoeken.
Vervolgens de tijd dat de verzorgingsstaat voor de ouderen zorg droeg en talloze bejaardenhuizen uit de grond gestampt werden. Prachtig is de fotowand, bestaande uit ansichtkaarten, die een gigantische hoeveelheid –op elkaar lijkende- bejaardenhuizen laat zien.
Dan de huidige tijd, waarin de bejaarden huizen massaal zijn afgebroken en het streven er nu op gericht is de ouderen zo lang mogelijk zelfstandig te laten wonen. En dan zie je dat ouderen zelf initiatieven ontplooien om de voor hun eigen huisvesting te zorgen met als bekende voorbeeld de zogenaamde “knarrenhoven”.
In de laatste zaal komen de toekomstverwachtingen aan bod. Verschillende ideeën van architecten –veelal toch weer gericht op samenwonen van ouderen- kun je hier zien.
Het is een leuk en leerzaam overzicht van de verschillende woonvormen voor ouderen tot nu toe. En eerlijk is eerlijk: het heeft me wel aan het denken gezet. Want nu ben ik nog fit, maar wat gebeurt er als ik straks (nog) ouder wordt en wellicht niet zomaar zelfstandig kan blijven wonen. Een problematiek die natuurlijk voor ons allemaal geldt. Dan is het leerzaam te ervaren welke ontwikkelingen op het gebied van huisvesting voor ouderen zich momenteel voltrekken. Wie weet, is het ooit nodig daarop in te haken.
Hoewel, vrijwel alle initiatieven laten zien dat ouderen elkaar weer opzoeken om samen te wonen. Maar dan worden ze gezamenlijk ouder en hulpbehoevender. Het idee dat ouderen en jongeren bij elkaar wonen, zoals vroeger in een Grootfamilie, waarin leden van drie generaties onder één dak wonen, kom je helaas niet of nauwelijks meer tegen. Terwijl daar toch veel voordeel voor allen uit te halen valt. Helaas, het tijdsgewricht is te individualistisch ingesteld.
Anky, het was een boeiende en leezame rondleiding; bedankt!
Huub Oostendorp