Ontwikkelingen in het Zorgonderwijs
28 september 2017
Tijdens de succesvolle bijeenkomst over de nieuwbouw aan de Zijlweg in Haarlem vorig jaar, staat voor mij al vast, dat er een vervolg moet komen. Wat is immers logischer, als je het eerst over het gebouw en het terrein zelf hebt, om je dan af te vragen wat er in het nieuwe gebouw gaat gebeuren. We weten dat het een gebouw voor de Zorgopleidingen gaat worden, dus hebben we aan Harrie Bemelmans, verantwoordelijk voor de opleidingen van Zorg en Welzijn, gevraagd of hij ons dat wil vertellen. Van meet af aan reageert Harrie enthousiast; tijdens de voorbereidende bijeenkomsten stromen de verhalen over de ontwikkelingen in de zorgopleidingen over zijn lippen.
Tijdens de voorbereiding haalt Harrie er al twee medewerkers bij, Tim van der Voord en Tom Hoogendoorn. Tot hun takenpakket behoort o.a. het introduceren van de technische innovaties in het zorgonderwijs. Gezamenlijk komen ze tot een aantrekkelijk middagprogramma voor de Novavita-leden. En zo genieten een vijfentwintigtal leden afgelopen vrijdagmiddag van de gevarieerde “voorstelling”.
Harrie opent het programma zelf; hij geeft een uiteenzetting over de spectaculaire ontwikkeling in de zorg en hoe die in de nieuwbouw eruit gaan zien. Daarbij valt op dat het vooral de technologische vernieuwingen zijn die de belangrijkste veranderingen vorm geven. Om ons dat te laten ervaren, worden we zelf aan het werk gezet. We verdelen ons in twee groepen. De ene groep gaat aan de slag met de hololens, de virtual reality bril en de braingestuurde computer.
Een leerling uit de zorg laat ons de mogelijkheden van een braingestuurde computer zien. Gedachten sturen via de computer bewegingen. Het laat zich raden wat dit gaat betekenen voor protheses.
Een andere leerling demonstreert ons de virtual reality bril. Uiteraard mogen we het zelf ook proberen. Tijdens deze demonstratie stelt de bril ons in staat om door de nieuwbouw te lopen en het gebouw driedimensionaal te bekijken.
Persoonlijk vind ik de hololens het meest verbluffend. Met deze bril op je neus zie je midden in de ruimte een hologram, zo levensecht, fantastisch. De meesten van ons hebben een werkend hart in actie gezien. Ikzelf heb het gehele stelsel van bloedvaten in het lichaam bekeken. Iedereen kent het van de schoolplaten, maar nu driedimensionaal, je kunt er zelfs omheen lopen.
De andere groep houdt zich bezig met 3D printen. Ook de ontwikkeling van deze techniek gaat razend snel. De tijd dat alleen harde materialen, bv. botten, geprint kunnen worden is al lang voorbij. Tegenwoordig print men oren, maskers, huid etc. voor de patiënten, op maat gemaakt en met minimale afstotingsverschijnselen. Helaas werken de laptops niet naar behoren, zodat dit onderdeel enigszins in het water valt.
Voordat de groepen wisselen vertelt Tom Hogendoorn ons over zijn werk. Voor een gedeelte van zijn taak is hij practor, een nieuwe functie. Hij moet de technische innovaties in het werkveld introduceren in het onderwijs. De kern van zijn verhaal is dat niet alleen die veranderingen zelf uitermate belangrijk zijn, maar ook: hoe leren we onze docenten en studenten hiermee om te gaan. Het zijn immers de leerlingen van nu die straks met al die technische innovaties moeten kunnen werken. Dat vergt ook andere didactische vaardigheden. Het klassikaal lesgeven, zoals de meesten van ons dat hun hele leven gewend zijn, ligt definitief achter ons. De nadruk zal komen te liggen op stimulering en coaching van de ontwikkeling van de leerling.
De groepen wisselen nu en gelukkig gaat het in de groep van het 3D printen nu beter. Wesley Leung geeft nu een demonstratie en dat werkt beter dan zelf op slecht werkende laptops aanmodderen.
Als laatste geeft Tim van der Voord ons nog een kijkje in zijn glazen bol: hoe zien de ontwikkelingen er in de nabije toekomst uit? Het voert te ver om dat hier te verwoorden, maar de verwachtingen zijn spectaculair. De ontwikkeling gaat, door stapeling van kennis, zo snel dat het nauwelijks is bij te benen. De vierde industriële revolutie, de verbintenis tussen operationele techniek en informatie technologie leidt tot snelle verandering met als de belangrijkste ontwikkeling: het internet of things. Niet alleen worden produkten en processen aangesloten op internet, maar uiteindelijk ook de mens. Daarmee zal de samenleving grondig veranderen, maar ook de mens.
Tot slot: een borrel en een hapje. Even napraten over deze bijzondere middag en natuurlijk genieten dat we oude bekenden terugzien. Bedankt Harrie, Tom, Tim en Wesley voor jullie inzet. En laat ik afsluiten met de woorden van Harrie Bemelmans: “wat een leuke middag; dat moeten we over een paar jaar nog eens doen. Dan leggen we de nadruk op de ouderenzorg, want daar zijn de veranderingen ook spectaculair met sensorsturing; projectiewanden, tovertafels etc.”. Ik denk dat ik namens alle aanwezigen spreek, als ik zeg: “doen we Harrie, graag”!
Huub Oostendorp