Verslagen

Bezoek Alkmaar
7 juni 2018

Dat leert g’uit Lands Historie:

Van Alkmaar de Victorie

Zou ons Novavita-lid Cobie Bart gedacht hebben aan de uitdrukking: “Drie maal is scheepsrecht”, toen zij ons een excursie in Alkmaar aanbood? Deze excursie bestaat immers uit drie onderdelen: bezoek aan de Grote Kerk, een stadswandeling en een rondvaart. Zou ze gedacht hebben als de eerste twee onderdelen tegenvallen, wordt de derde zeker een succes.
Zij heeft het mis. Alle drie onderdelen zijn meer dan de moeite waard (maar de derde: de vaartocht spant toch wel de kroon). Maar laat ik de dag chronologisch vertellen. Om 10.45 uur verzamelen we voor de hoofdingang van de Grote Kerk. De groep bestaat dit keer uit 23 personen.

We beginnen hier met een verjaardagsfeestje, want de kerk bestaat dit jaar 500 jaar. Zo’n jubileum laten ze natuurlijk niet ongemerkt voorbij gaan. Allerlei activiteiten organiseert men in, op en rond de kerk, zodat het niemand kan ontgaan dat de kerk jarig is. Een voorbeeld is, dat je via een steigertrap naar een bordes boven de kerk kunt klimmen voor een uniek uitzicht over Alkmaar. Bovendien kun je boven door een raam van de kerk klimmen om binnen via een loopbrug de schitterende gewelfschildering “Het Laatste Oordeel” van Jan van Oostsanen te bekijken. Deze “klim naar de hemel” zit trouwens niet in het programma van vandaag, maar het is een mooie aanleiding om de stad opnieuw te bezoeken.

Na een rondje om de kerk om de ingang te zoeken (terwijl we er bijkans voor stonden) betreden we om 11.00 uur de kerk. Met twee gidsen maken we kennis met de grootste kerk van Noord-Holland boven het Noordzeekanaal, het sieraad van de stad Alkmaar. Gebouwd in de Middeleeuwen, natuurlijk als katholieke kerk, heette de kerk oorspronkelijk de Laurentius Kerk. Na de Reformatie van 1573 gebruikte men het gebouw voor de Protestantse erediensten. Het gebouw herbergt zeer belangrijke cultuurschatten: de gewelfschildering “het Laatste Oordeel” van Van Oostsanen; twee prachtige orgels, waarvan er één luiken heeft die beschilderd zijn door Van Everdingen. Grote delen van het interieur: koorbanken, preekstoel en doophek stammen uit de 17e eeuw. Uiteraard vertellen de twee zeer deskundige gidsen in korte tijd zo veel mogelijk over de geschiedenis van de kerk en de bijzondere zaken die je er kunt vinden. Zij wijzen natuurlijk ook op de huidige status van de kerk: een cultureel centrum, waar allerlei (vaak profane) activiteiten plaats vinden.

En dan is er nog het verjaardagscadeau! Het enorme altaarstuk , genaamd Laurentiusaltaar uit 1538-1541, gemaakt door Maarten van Heemskerk is voor deze gelegenheid uit Zweden teruggehaald en valt nu op z’n oorspronkelijke plaats te bewonderen. Na de Reformatie is dit grootste altaarstuk uit de Noordelijke Nederlanden verkocht en in Zweden terecht gekomen. We laten de kans om het werk te bekijken natuurlijk niet aan ons voorbijgaan.

Na de lunch gaan we op pad met een gids voor een korte stadswandeling. Op vele plaatsen stoppen we en de gids vertelt zijn anekdotes (met het niet storende chauvinisme: “wij” als hij over de strijd tegen Spanje vertelt) en laat ons de mooiste plekjes zien. We dwalen door de binnenstad met zijn winkeltjes in nauwe straatjes, langs de grachten en singels. Hoewel ik er wellicht wel honderd maal ben langs gelopen laat de gids ons een zeldzaam mooi hofje zien of een buste van Rudi Carrell, die me nooit eerder zijn opgevallen. Het historisch centrum van Alkmaar is prachtig met z’n meer dan 1000 rijks- en gemeentelijke monumenten. En de kleine winkelstraatjes in het oudste gedeelte van Almaar, waar nog vele zelfstandige winkeliers hun zaak hebben, nodigen uit tot een ontdekkingstocht.

De gids brengt ons aan het eind van onze tocht naar de rondvaartboot; het derde gedeelte van het bezoek aan Alkmaar. Voor mij toch het hoogtepunt van de dag. De boot is een lange lage sloep, zonder enige luxe, en dat is niet voor niets. Alkmaar staat bekend om zijn lage bruggen en daar moet de boot wel onderdoor kunnen. Ik garandeer je dat je tijdens de vaartocht niet normaal kunt blijven zitten. Regelmatig klinkt het commando:” bukken allemaal”! Er zijn zelfs bruggen bij dat je niet gebukt op je bank kunt blijven zitten. Nee, je moet op de vloer gaan liggen om een veilige doortocht te krijgen. Dat levert natuurlijk veel hilariteit op. Ook zie je, dat we allemaal een dagje ouder worden. Want het je op de vloer laten zakken, lukt ons nog wel, maar het weer overeind krabbelen gaat velen van ons wat moeilijker af. En dan te bedenken dat we onderweg 22 bruggen zijn tegengekomen. Tussen de bruggen is er gelukkig ook nog veel te zien en de gids verhaalt er enthousiast over. Een geweldige vaartocht!

Ik ben nog vergeten te vertellen dat we wederom schitterend weer hebben gehad: stralende zon en een temperatuur van 25 graden. Heerlijk! Om 15.30 uur is ons uitje ten einde. Ik had nog graag op het Waagplein een biertje gedronken, maar ik moest me haasten naar Beverwijk, want een collega van het Nova College neemt om 16.00 uur afscheid van de organisatie. Ik ben ervan overtuigd dat het me weinig moeite zal kosten om met de ervaring van vandaag een nieuw lid voor Novavita te werven.

Op de evenementenlijst van Novavita is weer een pareltje bijgeschreven en we danken Cobie daarvoor.

Huub Oostendorp

Hij ziet er toch uit als een echte vogelaar. Jammer dat hij geen ringbaardje heeft laten staan, want hij zou zo kunnen aanschuiven bij de baardmannetjes (Nico de Haan en Hans Dorrestijn). De uitstraling heeft onze Ron Sluijs zeker.

Vogelexcursie Waterleidingduinen
16 mei 2018

Het is een ongebruikelijk uitje voor Novavita; het is ook een ongebruikelijk tijdstip om op te staan. De wekker om 06.30 uur. Gelukkig hebben we zo’n wekker, waarbij je verschillende geluiden kunt inschakelen die je wakker maken. “Zet vanavond de vogelgeluiden maar aan, dan worden we morgen in de juiste stemming wakker”. En inderdaad ontwaken we de volgende ochtend vroeg door het gekwetter van verschillende vogels met op de achtergrond een koekoek. Snel op, gordijnen open en een schitterende dag dient zich aan.

Om 8.00 verzamelen we bij ingang Panneland in Vogelenzang. We zijn met een groep van 16 personen en weldra voegt onze gids, Steven Wytema, zich bij ons. Hij heeft een kist vol verrekijkers bij zich, zodat ieder van ons met een kijker op pad kan. Zelf is hij bepakt en bezakt met een enorme telescoopkijker op statief, alsmede een fototoestel met een toeter van een lens, een gewone verrekijker en een tablet. Na een kort welkomstwoord over zijn activiteiten (zie www.jizzbirding.nl) en het belang van een goede vogelgids gaan we op pad. Nog geen 100 meter verder houden we stil; rondom ons een kakafonie aan vogelgeluiden. Onze gids hoort wel acht verschillende vogels, maar deze leek heeft al moeite de verschillende geluiden van elkaar te onderscheiden. We krijgen direct de belangrijkste les van vandaag voorgeschoteld:

vogelspotten doe je door eerst te luisteren en dan pas te kijken

Onze gids hoort spechten, vinken, mezen, maar ook een boomleeuwerik. Daar gaan we naar op zoek. Op een duintopje staan we met zijn allen te turen naar de boom- en struiktoppen in de hoop de vogel te vinden; we horen hem wel, maar zien hem niet. Plotseling ontdekt de gids hem: recht boven ons, hoog in de lucht, voert de boomleeuwerik zijn show met prachtige muziek op. We vermaken ons prima: met de verrekijker is een grote bonte specht een aantal minuten goed te volgen; een koolmeesje vliegt af en aan naar zijn nest in een boomstronk. Onze tweede gids meldt zich en de groep wordt gesplitst. De twee groepen wandelen hetzelfde rondje, maar in tegengestelde richting.

We lopen door een prachtig gebied en aan de geluiden te horen barst het hier van de vogels, maar ze te zien krijgen is een heel ander verhaal. De gids hoort een gekraagde roodstaart; niets te zien en heel even bekruipt me het gevoel: dat kan hij wel zeggen, maar……. Dan laat hij op de tablet de afbeelding van de gekraagde roodstaart zien en ons ook zijn zang horen. En verdomd: precies hetzelfde als we in de natuur horen. Het vogeltje zelf krijgen we niet te zien. Wel zweven boven ons twee buizerds op de thermiek langzaam omhoog: een prachtig gezicht. Doorlopend (letterlijk en figuurlijk) vertelt de gids allerlei weetjes over vogels. Jongens wat weten die gasten veel van onze gevederde vrienden.

In het inundatiegebied, waar het water uit de Lek gezuiverd wordt, komen we de andere groep tegen. In dit gedeelte van de duinen krijgen we natuurlijk veel watervogels te zien: knobbelzwaan, fuut, waterhoen, meerkoet, kuifeend, canadese gans en blauwe reiger. Ook hoort de gids nog de kleine karekiet in het riet, maar we krijgen hem niet te zien.
Langzaam en steeds stoppend om te luisteren en te kijken, lopen we terug naar het vertrekpunt. Onze gids laat ons nog kennismaken met de vinkenslag, de typische zang van de vink; hij hoort nog de grauwe vliegenvanger, maar ook ditmaal: we kunnen hem niet ontdekken. Ook dit maal klopt het: op de tablet is de identieke riedel te horen. Het dwingt bewondering af. In dit pittoreske landschap welt ineens het beroemde gedicht van Jan Hanlo (1912-1962) bij me op:

De Mus
Tjielp tjielp – tjielp tjielp tjielp
tjielp tjielp tjielp – tjielp tjielp
tjielp tjielp tjielp tjielp tjielp tjielp
tjielp tjielp tjielp

Tjielp
etc.

Daarmee komt deze ochtend tot een mooi einde.

Om 11.00 uur zijn we bij onze auto’s en fietsen terug. Een ervaring rijker en dat in een prachtig stukje natuur op een stralende dag. Wat wil je nog meer…….

PS  Soms dwalen je gedachten weleens af. “Als ik excursieleider was geweest, had ik op een aantal strategische plaatsen wat opgezette vogels neergezet, die je dan op gepaste afstand met je verrekijker kon bekijken”. De deelnemers zouden zo meer vogels te zien krijgen. “Dat ze zo stil blijven zitten, mijnheer,komt door de warmte; zo verspillen ze geen energie”. Maar alle gekheid op een stokje: vaak is luisteren mooier, dan zien!

In het verslag heb ik aangegeven dat de gidsen een app gebruiken om de vogels te laten zien en horen. Dit is de digitale versie van de ANWB Vogelgids:  www.collinsbirdguideapp.com
Voor Android: https://play.google.com/store/apps/details?id=com.natureguides.birdguide
Voor Apple: https://itunes.apple.com/gb/app/collins-bird-guide-ultimate/id868827305?mt=8

Huub Oostendorp

Bezoek Ship (sluizen IJmuiden) en de Maritieme Academie
26 april 2018

Wat een geweldig succes: deze excursie naar het sluizen-infomatiepunt Ship en de Maritieme Academie in IJmuiden. Bijna 80 mensen hebben deze dag meegemaakt en ik weet zeker dat zij een even boeiende en leerzame dag achter de rug hebben als jullie verslaggever. De groep was zo groot, dat hij in tweeën gedeeld was, zodat de twee groepen tegen elkaar indraaiden in een ochtend en een middagprogramma met één gemeenschappelijk moment: de lunch in de kantine van de Maritieme Academie.
Ikzelf begon in de ochtend bij het sluizen-informatiepunt Ship. Vlak naast dit gebouw bouwt een consortium momenteel aan de grootste zeesluis ter wereld; een sluis van 500 meter lang, 70 meter breed en 18 meter diep. Natuurlijk is hierover van alles te vertellen en om het publiek voor te lichten is dit informatiepunt gerealiseerd. Na ontvangst met een kopje koffie kreeg onze groep eerst een film voorgeschoteld, waarin de noodzaak van de bouw van een nieuwe sluis behandeld werd. Om het havengebied van Amsterdam bereikbaar te houden voor de nieuwste schepen was de bouw van een getijden onafhankelijke sluis noodzakelijk.Bovendien bereikt de levensduur van de huidige grote sluis haar einde.

Onze groep werd vervolgens weer in tweeën gedeeld en beide groepen gingen met hun rondleiders het gebouw in. Eerst werd via een enorm projectiescherm het economisch belang van de havenregio Amsterdam met haar grote maakindustrie uiteengezet. Daarna kwamen we terecht in een zaal met een maquette van het sluiscomplex. Hier raak je al onder de indruk van de gigantische afmetingen van het project. Maar in de volgende zaal sloeg het ontzag pas echt toe, want hier werden de technische aspecten van dit gigantische bouwproject (verreweg het grootste bouwproject in Nederland) uit de doeken gedaan. Ongelooflijk waar men tegenwoordig technisch toe in staat is.

Na een volgende zaal, waarin allerlei bedrijven zich presenteerden, die innovatief en duurzaam te werk gaan, namen we tenslotte nog een kijkje op het (winderige) dak van Ship. Hier heb je een fantastisch uitzicht op de bouwput, waar de deurkasten nu vorm krijgen, op het hele sluizencomplex, op Tata Steel, op de havenmond met het forteiland en op IJmuiden.

Nu de weg over de sluizen voor een jaar gestremd is, moesten we ons via de Velsertunnel of de veerpont haasten naar de Maritieme Academie, waar de lunch op ons wachtte. Tijdens de lunch heb ik als voorzitter van Novavita onze gastheer bedankt voor haar gastvrijheid en het College van Bestuur voor de financiële ondersteuning van deze dag. Natuurlijk heb ik ook Klaas Deuten, die deze dag georganiseerd heeft, in het zonnetje gezet. Een welverdiend applaus viel hem ten deel. Arjan van Nieuwenhuizen, directeur van de Maritiem Academie heette ons vervolgens welkom en Hans Snijder, voorzitter van het College van Bestuur, heeft ons nog iets verteld over de huidige (zeer positieve) stand van zaken op het Nova College:
-de inspectie beoordeelt alle onderzochte opleidingen als voldoende of goed; -de contracten met de aannemer voor de nieuwbouw aan de Zijlweg worden volgende week getekend; -het afscheid van Ed van den Berg is op 31 mei. a.s
Na de lunch bleef mijn groep op school. We zouden zelf gaan varen op één van de simulatoren die de school rijk is. En ze hebben er nogal wat, want naast de grote zeevaartsimulator beschikken ze nog over 5 kleinere zeevaartsimulatoren en 5 binnenvaartsimulatoren. Bij elke simulator vind je de apparatuur die je in het echt ook op de brug van een schip aantreft. Bovendien worden op de monitoren rondom je levensechte beelden getoond, zodat je waarlijk het gevoel krijgt dat je je echt op een schip bevindt. Vanuit een commandocentrum “tovert” de instructeur op iedere simulator ieder weertype en allerhande noodsituaties te voorschijn waar de cursisten op moeten inspelen. Opnieuw wordt de groep opgesplitst.

Zelf kwam ik terecht op de zeesimulator Charly. Plotseling klink via een luidspreker: “Mayday, mayday. Even buitengaats voor de kust van IJmuiden staat een booreiland in brand. Alle schepen in de buurt worden verzocht assistentie te verlenen”. “Mijn” schip ligt voor het schoolgebouw van de Maritieme Academie aan de kade en het is dus zaak om tussen de pieren en om het Forteiland heen naar zee te varen. Met enige hulp van de instructeur (want mijn schip was inmiddels al gecrasht op de kademuur) kom ik los en ga op pad. Dat lukt wonderwel. “Mayday, mayday, bemanningsleden van het booreiland zijn overboord gesprongen. De drenkelingen moeten opgepikt worden”. En op je schermen zie je het ook allemaal: een brandend booreiland, zwaaiende drenkelingen in het water. Helaas verslechtert het weer snel: slagregens en zware wind maken de reddingsoperatie een stuk lastiger. Met enig inbeeldingsvermogen zou je zelfs zeeziek worden. Het lukt me om twee drenkelingen op te pikken. “Mayday, mayday, het booreiland is gezonken” Dat klopt ook wel, want in de vliegende storm ben ik in volle vaart op het booreiland geklapt: verkeerde manoeuvre. Gelukkig is het maar een simulatie en kan ik mijn tocht terug naar de haven van IJmuiden beginnen. Dan wordt de oefening afgebroken. Ik kan nauwelijks geloven dat we inmiddels een uur verder zijn. Wat een geweldige ervaring!!!! Dit zijn pas leuke en spannende lessen.

Het is drie uur en de dag wordt afgesloten met een kopje thee of koffie. De groepen zijn niet meer bijeen gekomen. Na de rondleidingen in Ship (iedereen was overigens zeer te spreken over de geweldige rondleiders die we daar gehad hebben) en het varen op de simulatoren is ieder zijns weegs gegaan. Maar ik weet zeker dat ieder naar huis is gegaan met een tevreden gevoel: wederom een zeer geslaagde dag.

Huub Oostendorp

Rondleiding Lorentz Lab
Teyler Museum
19 oktober 2017

Het was Gerrit Barreveld die bij zichzelf dacht: dat is een leuk uitstapje voor de leden van Novavita. En dat had hij goed bekeken, want een kleine vijftig leden schreven op deze rondleiding in. Gerrit moest al die belangstellenden indelen in maar liefst vier groepen, die op verschillende tijdstippen en data het Teyler Museum bezochten. Ik zelf was van de partij op donderdag 19 oktober.
Wat een verrassing; het museum noemt het een theatrale rondleiding, maar ik had geen flauw vermoeden wat ik me daar bij moest voorstellen. Het werd iets wat ik nog niet eerder had meegemaakt. Twee acteurs leidden ons naar een gedeelte van het museum, waar je normaal gesproken niet mag komen. Daar bevonden zich de werkkamer en het laboratorium van de beroemde Haarlemse natuurkundige Lorentz.

Op uiterst amusante wijze –in een soort samenspraak- leidden deze acteurs ons door het leven van Hendrik Lorentz (1853-1928), zijn jeugd (op 10 jarige leeftijd kocht hij voor zichzelf een logaritmetabel), zijn studie wis- en natuurkunde en astronomie(met zijn proefschrift Over de theorie der terugkaatsing en breking van het licht promoveerde hij cuma sum laude), zijn benoeming op 24 jarige leeftijd tot professor in de theoretische natuurkunde op de universiteit van Leiden, zijn verliefdheid op en huwelijk met Aletta Kaiser.
Uiteraard kwam niet alleen zijn privé leven aan bod. De acteurs gingen ook in op zijn enorme wetenschappelijke betekenis. Middels proefjes probeerden ze ons met zijn belangrijkste (theoretisch uitgedachte) ontdekkingen kennis te laten maken.

Lorentz deed vooral theoretisch onderzoek naar de elektromagnetische eigenschappen van materie: zijn elektronentheorie. Het Zeeman-effect, dat hem in 1902 de Nobelprijs voor Natuurkunde opleverde, de Lorentzcontractie, waarmee hij de theoretische basis legde voor de relativiteitstheorie van Einstein, en nog vele andere ontdekkingen die hem wereldwijde faam opleverden. Marie Curie, Max Planck en Albert Einstein behoorden tot zijn vriendenkring. Hij werd zelfs voorzitter van de befaamde Solvayconferenties.

Na de watersnoodramp van 1906 besloot de Nederlandse regering de Afsluitdijk aan te leggen. Ze verzochten Lorentz om aan dit project mee te werken. Hij stelde de golfvergelijking op, waarmee de waterhoogtes- en daarmee de hoogte van de dijken- na afsluiting door de Afsluitdijk voorspeld konden worden. De sluizen bij Kornwernerzand in de Afsluitdijk dragen zijn naam: de Lorentzsluizen

.
Tot slot van de voorstelling en dat had niets meer met Lorentz te maken- werden we meegenomen naar een ruimte, waar een pronkstuk van het Teylermuseum staat: een replica van de grote elektriciseermachine. Deze machine werd in de 18 eeuw gemaakt en gold als dermate spectaculair dat tout le monde naar het Teylermuseum kwam om dit wonder te aanschouwen. Zelf Napoleon Bonaparte kwam op bezoek.
Natuurlijk werd de machine voor ons aangezwengeld en de opgewekte statische elektriciteit laat vonken tussen twee bollen overspringen.

Hiermee kwam een einde aan de rondleiding, die eigenlijk een voorstelling was. Amusant en toch leerzaam. En Haarlem ontrukt één van haar grootste zonen aan de vergetelheid en geeft hem een plaats in de geschiedenis die hem toekomt.
En voor hen, die niet op de uitnodiging van Gerrit Barreveld in konden gaan: ga deze voorstelling zelf meemaken. Het is beslist de moeite waard.

Huub Oostendorp

Jaarvergadering 2017
18 oktober 2017

Het valt niet tegen: zo’n zestig leden van Novavita hebben de jaarvergadering van onze vereniging bezocht. Dit jaar zijn we te gast op de vestiging aan de Laurens Baecklaan in Beverwijk. Het is onze 5e jaarvergadering, ons lustrum, voorwaar een mijlpaal! En het gaat goed met Novavita: we groeien gestaag in ledenaantal; we zijn niet langer alleen een informatieplatform van het Nova College naar de oud-werknemers. We organiseren in toenemende mate onze eigen activiteiten en blijkens de toenemende belangstelling vallen die in de smaak. Gelukkig komen de ideeën niet alleen meer uit de koker van het bestuur; steeds vaker nemen de leden zelf initiatief om het een en ander te organiseren. Hulde daarvoor! Onze voorzitter, Huub Oostendorp, haalt deze elementen aan in zijn welkomstwoord en kondigt aan dat er in maart 2018 een activiteitenvergadering komt waar hopelijk veel leden hun ideeën voor nieuwe evenementen naar voren brengen.
Vervolgens verwelkomt Inge Marije Meuleman (de vestigingsdirecteur Jan Wieger Hof is verhinderd) ons op de locatie. Inge Marije is Teamleider Facilitair en verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken bij de ondersteunende diensten. Zij vertelt dat deze diensten, met de locatiesturing, behoorlijk in omvang zijn toegenomen. Immers veel mensen die vroeger op de Schipholweg werkten, zijn naar de locaties verhuisd.

Het woord gaat hierna naar Dirk Ranzijn, onze secretaris. Op humoristische wijze behandelt hij het jaarverslag, dat je overigens op deze website bij de bestuursstukken terug kunt lezen. Er is geen commentaar op het verslag binnengkomen en ook nu blijft de zaal angstwekkend stil op de vraag of er nog op- of aanmerkingen zijn. Dan volgt de verkiezing van twee bestuursleden: Dirk Ranzijn en Lenie de Fijter treden conform het huishoudelijk reglement af; zij stellen zich herkiesbaar en omdat er geen tegenkandidaten zijn, worden ze bij acclamatie herkozen. Een klaterend applaus van de aanwezigen stijgt op. Dirk en Lenie, de leden zijn tevreden.
De leden verspreiden zich in verschillende groepen door de gebouwen, want nu staan de workshops op het programma.

Digitaal lassen
Bij Werktuigbouwkunde ontvangen enkele collega’s les in digitaal lassen Op een scherm in hun lasbril krijgen ze een virtuele omgeving te zien en kunnen met een lasapparaat in hun hand aan de slag.

Hoofdhuidverzorging
Het zijn veelal dames die zich deze workshop niet laten ontgaan. De leerlingen vertroetelen onze leden en zorgen dat ze “opgepimpt”weer terug komen.

Titratie-oefening bij laboratoriumtechniek
Ziet dit groepje er niet indrukwekkend uit? Met leerlingen als buddie voeren onze leden een titratie uit. Het vereist concentratie en een vaste hand om erin te slagen.

Virtueel bouwen
In deze workshop krijgen we een impressie wat er op het gebied van virual reality mogelijk is in de bouwwereld. In een gebouw rondlopen zonder dat er een steen op de ander staat, wordt de gewoonste zaak van de wereld.

Bloedspiegel meten
U ziet het op de foto ook zijn de Leerlingen betrokken bij deze workshop,. Onze leden zijn voor hen mooi oefenmateriaal.

Eenmaal terug in de zaal wacht ons nog een kleine traktatie van de afdeling Sport en Spel. Een gezonde smoothie: keuze uit bosvruchten, banaan of spinazie.
Direct erna houdt één van de leden van het CvB een toespraak over het wel en wee van de organisatie. Ditmaal is het Ed van den Berg die vertelt, dat het eigenlijk op alle fronten goed gaat met het Nova College.

Naast de veranderingen door de nieuwe locatiesturing zijn er ook grote veranderingen op het personele vlak; veel mensen, die wij allen nog kennen, gaan momenteel met pensioen. Ed vertrekt zelf ook aan het eind van dit schooljaar. Hij kan ons wel zijn opvolger voorstellen: Talitha van den Elst en hij vraagt haar of zij zichzelf wil introduceren. Dat doet ze met verve. Ze verhaalt van haar eerste maanden, waarin ze mocht “zwerven”om de organisatie te leren kennen. Overal ontmoet ze enthousiaste werknemers die hun opleiding of afdeling zo niet de beste van Nederland, maar dan toch zeker van het Nova College beschouwen.

Onder het genot van een drankje hebben we nog een klein uurtje nagepraat. Leuk om zoveel oude bekenden tegen te komen. Al met al weer een geslaagde jaarvergadering. Tot volgend jaar!

Huub Oostendorp

Ontwikkelingen in het Zorgonderwijs
28 september 2017

Tijdens de succesvolle bijeenkomst over de nieuwbouw aan de Zijlweg in Haarlem vorig jaar, staat voor mij al vast, dat er een vervolg moet komen. Wat is immers logischer, als je het eerst over het gebouw en het terrein zelf hebt, om je dan af te vragen wat er in het nieuwe gebouw gaat gebeuren. We weten dat het een gebouw voor de Zorgopleidingen gaat worden, dus hebben we aan Harrie Bemelmans, verantwoordelijk voor de opleidingen van Zorg en Welzijn, gevraagd of hij ons dat wil vertellen. Van meet af aan reageert Harrie enthousiast; tijdens de voorbereidende bijeenkomsten stromen de verhalen over de ontwikkelingen in de zorgopleidingen over zijn lippen.
Tijdens de voorbereiding haalt Harrie er al twee medewerkers bij, Tim van der Voord en Tom Hoogendoorn. Tot hun takenpakket behoort o.a. het introduceren van de technische innovaties in het zorgonderwijs. Gezamenlijk komen ze tot een aantrekkelijk middagprogramma voor de Novavita-leden. En zo genieten een vijfentwintigtal leden afgelopen vrijdagmiddag van de gevarieerde “voorstelling”.

Harrie opent het programma zelf; hij geeft een uiteenzetting over de spectaculaire ontwikkeling in de zorg en hoe die in de nieuwbouw eruit gaan zien. Daarbij valt op dat het vooral de technologische vernieuwingen zijn die de belangrijkste veranderingen vorm geven. Om ons dat te laten ervaren, worden we zelf aan het werk gezet. We verdelen ons in twee groepen. De ene groep gaat aan de slag met de hololens, de virtual reality bril en de braingestuurde computer.
Een leerling uit de zorg laat ons de mogelijkheden van een braingestuurde computer zien. Gedachten sturen via de computer bewegingen. Het laat zich raden wat dit gaat betekenen voor protheses.
Een andere leerling demonstreert ons de virtual reality bril. Uiteraard mogen we het zelf ook proberen. Tijdens deze demonstratie stelt de bril ons in staat om door de nieuwbouw te lopen en het gebouw driedimensionaal te bekijken.

Persoonlijk vind ik de hololens het meest verbluffend. Met deze bril op je neus zie je midden in de ruimte een hologram, zo levensecht, fantastisch. De meesten van ons hebben een werkend hart in actie gezien. Ikzelf heb het gehele stelsel van bloedvaten in het lichaam bekeken. Iedereen kent het van de schoolplaten, maar nu driedimensionaal, je kunt er zelfs omheen lopen.

De andere groep houdt zich bezig met 3D printen. Ook de ontwikkeling van deze techniek gaat razend snel. De tijd dat alleen harde materialen, bv. botten, geprint kunnen worden is al lang voorbij. Tegenwoordig print men oren, maskers, huid etc. voor de patiënten, op maat gemaakt en met minimale afstotingsverschijnselen. Helaas werken de laptops niet naar behoren, zodat dit onderdeel enigszins in het water valt.

Voordat de groepen wisselen vertelt Tom Hogendoorn ons over zijn werk. Voor een gedeelte van zijn taak is hij practor, een nieuwe functie. Hij moet de technische innovaties in het werkveld introduceren in het onderwijs. De kern van zijn verhaal is dat niet alleen die veranderingen zelf uitermate belangrijk zijn, maar ook: hoe leren we onze docenten en studenten hiermee om te gaan. Het zijn immers de leerlingen van nu die straks met al die technische innovaties moeten kunnen werken. Dat vergt ook andere didactische vaardigheden. Het klassikaal lesgeven, zoals de meesten van ons dat hun hele leven gewend zijn, ligt definitief achter ons. De nadruk zal komen te liggen op stimulering en coaching van de ontwikkeling van de leerling.
De groepen wisselen nu en gelukkig gaat het in de groep van het 3D printen nu beter. Wesley Leung geeft nu een demonstratie en dat werkt beter dan zelf op slecht werkende laptops aanmodderen.
Als laatste geeft Tim van der Voord ons nog een kijkje in zijn glazen bol: hoe zien de ontwikkelingen er in de nabije toekomst uit? Het voert te ver om dat hier te verwoorden, maar de verwachtingen zijn spectaculair. De ontwikkeling gaat, door stapeling van kennis, zo snel dat het nauwelijks is bij te benen. De vierde industriële revolutie, de verbintenis tussen operationele techniek en informatie technologie leidt tot snelle verandering met als de belangrijkste ontwikkeling: het internet of things. Niet alleen worden produkten en processen aangesloten op internet, maar uiteindelijk ook de mens. Daarmee zal de samenleving grondig veranderen, maar ook de mens.

Tot slot: een borrel en een hapje. Even napraten over deze bijzondere middag en natuurlijk genieten dat we oude bekenden terugzien. Bedankt Harrie, Tom, Tim en Wesley voor jullie inzet. En laat ik afsluiten met de woorden van Harrie Bemelmans: “wat een leuke middag; dat moeten we over een paar jaar nog eens doen. Dan leggen we de nadruk op de ouderenzorg, want daar zijn de veranderingen ook spectaculair met sensorsturing; projectiewanden, tovertafels etc.”. Ik denk dat ik namens alle aanwezigen spreek, als ik zeg: “doen we Harrie, graag”!

Huub Oostendorp

Bezoek De Bazel Amsterdam

6 juni 2017

In de Vijzelstraat in Amsterdam staat dit monumentale gebouw en de Amsterdammer heeft het de bijnaam “de Spekkoek”gegeven. Officieel staat het echter te boek als “de Bazel”, vernoemd naar architect Karel de Bazel (1868-1923), die het gebouw als nieuw hoofdkantoor voor de Nederlandse Handelsmaatschappij ontworpen heeft. De NHM, opgericht op initiatief van koning Willem 1 in 1824, is oorspronkelijk een in- en exportbedrijf voor de handel op Zuid-Amerika, de Levant en vooral op Nederlands Oost-Indië.

Vooral met de invoering van het Cultuurstelsel in de voormalige kolonie (de inlandse boeren worden verplicht –als een soort belasting in natura- op 20% van hun land producten voor de NHM te verbouwen) komt het bedrijf tot grote bloei. Door de export van katoenen stoffen via de NHM ontstaat zelfs de eerste industriële bedrijfstak in Nederland  (Twente, Tilburg en Helmond). De misstanden, veroorzaakt door de NHM, in Nederlands Oost-Indië zijn het thema van het beroemde boek van Multatuli, de Max Havelaar. De ondertitel van het boek luidt namelijk niet voor niets: “of de koffieveilingen der Nederlandsche Handelsmaatschappij”.

Het bedrijf is oorspronkelijk gevestigd in een statig pand in de “Gouden Bocht” op de Herengracht, maar in 1926 wordt het gebouw aan de Vijzelstraat betrokken. Architect De Bazel heeft het gebouw als een totaal kunstwerk ontworpen, niet alleen de buitenzijde, maar ook de binnenzijde en grote delen van het interieur zijn van zijn hand. Omdat de NHM in de jaren 20 van de vorige eeuw al van karakter verandert en van handelsmaatschappij steeds meer transformeert naar een handelsbank, is het gebouw ook als bankgebouw, met plaats voor 600 werknemers, ontworpen. Het heeft ook de uitstraling van een solide gebouw, precies als een bank behoort te zijn.

In 1964 fuseert de NHM met de Twentse bank en onstaat de Algemene Bank Nederland (ABN), die op haar beurt in 1990 samengaat met de AMRO bank. Het gebouw De Bazel is dan het hoofdkantoor van de ABN AMRO bank. In 1999 vertrekt de bank naar de Zuidas in Amsterdam en de Gemeente Amsterdam wordt tegen een symbolisch bedrag eigenaar van het enorme pand aan de Vijzelstraat. Na een grondige restauratie huisvest de gemeente er diverse diensten, waarvan het stadsarchief de belangrijkste is.

Met een groep van twintig leden van Novavita hebben we o.l.v. een deskundige gids het gebouw bezocht. Gelukkig is er veel uit het begin van de vorige eeuw bewaard gebleven. Ook heeft men bij de restauratie weer zoveel mogelijk alles in oude staat teruggebracht. We bekijken de enorm hoge glas in loodramen, de prachtige mozaïekvloeren, de monumentale trappenhuizen, de vergaderzalen en directeurskamer.

Ik voel me daar wel op mijn plaats. Wie mij kent, weet dat ik het postuur heb van een bankdirecteur, zoals we dat kennen van oude cartoons. Hijs me in een driedelig kostuum, horlogeketting over de strakgespannen buik, een sigaar in mijn mond en ik ben er klaar voor. Ik zie me al zitten in de directeurskamer met de donkerbruine mahoniehouten lambrisering en diep donkergroene opgespannen wandbekleding. De rest van personeel moet het al naar gelang van de rang doen met steeds lichter gekleurd bruin hout of lichter groene wand- bekleding. Maar alle gekheid op een stokje: het gebouw laat het verschil in standen duidelijk zien: aparte directeurslift, aparte directeurstoileten, apart directeurentrappenhuis en zelfs een tunnel zodat de directeur droog van de garage naar zijn kantoor kon lopen (de zgn. “poentunnel”). Het toppunt is wel de glazen tussenvloer, in het verleden tussen de 3^e en 4^e verdieping,  in de twee lichthoven. Deze was voorzien van matglas, zodat het personeel niet van bovenaf op  de directieverdieping (3^e verdieping) kan kijken. Zou dat de reden zijn dat veel kamers van directeuren tegenwoordig op de hoogste verdieping te vinden zijn?

De vergaderzaal op deze foto is overigens zeer bijzonder. De inrichting, wandbekleding, deuren, lamp e.d. passen totaal niet bij de zakelijkheid van de rest van het gebouw. Maar de toenmalige directie wil dat de vergaderzaal van het oude pand overgebracht wordt. Architect De Bazel heeft in dit stukje van het gebouw zelfs de plafondhoogte moeten aanpassen.

Tenslotte dalen we af naar de kelder van het gebouw. Hier is de enorme kluis gebouwd. Daarbinnen zijn zelfs kluizen ter grootte van een kleine kamer voor particulieren, naast natuurlijk de postvakkluisjes die we allemaal wel kennen.  In deze enorme kluis is de schatkamer van het Amsterdams Archief te vinden. Dit gedeelte van het gebouw is vrij toegankelijk; dus als je eens in de buurt bent, schroom dan niet deze imposante kluis te bezoeken. Je vindt er wisselende tentoonstellingen, maar ook documenten, tekeningen en bescheiden uit de bewogen geschiedenis van de stad. Eigenlijk een verplicht nummer voor iedereen die van geschiedenis houdt.

Hier eindigt ook –na anderhalf uur-  de rondleiding. Ik heb nog wat rondgekeken, de winkel op de begane grond bezocht, wat folders over de werelderfgoederen die Nederland rijk is, meegenomen. Buiten heb ik een blik geworpen op het beeldhouwwek van Mendes da Costa en toen in straf tempo- tussen de buien door- naar het Centraal Station voor de terugreis naar huis.

Lenie de Fijter, bedankt voor de organisatie. Het is weer een leuke, leerzame en plezierige middag geweest.

Huub Oostendorp

Cursus “Pech Onderweg”

19 april 2017

“Je zult maar ‘s nachts op de Veluwe pech met je auto krijgen; daar sta je dan! Wat moet je doen”?  Een aantal malen maakt onze instructeur, Herman Labee, deze opmerking.

Nou, denk je, dan bel je de Wegenwacht”.

“Helaas ben je je telefoon vergeten, of is net je batterij op. Daar sta je dan”.

Hij heeft gelijk; het is handig als je een paar elementaire zaken van pech-gevallen met je auto weet. Dat is de reden dat ik me opgegeven heb voor de cursus “Pech Onderweg”, gegeven op de afdeling Motorvoertuigentechniek, vestiging Beverwijk. Het is een avond, die georganiseerd is door de afdeling M&C, en waar we een coupon in ons voucherboekje voor in moesten leveren.

Helaas is het aantal inschrijvingen niet groot; een tiental collega’s is komen opdagen, maar zij hebben toch een prima avond gekregen. Want  ik kan niets anders zeggen dat het een geslaagde avond is geworden en ondanks dat meesten onder ons wel wat van een auto weten toch zeer leerzaam. Na een korte rondleiding in de vernieuwde werkplaats, volgt een instructie. Daarna moeten we echt aan het werk. Aan de hand van een vijftal opdrachten worden de auto’s van de deelnemers “onder handen genomen”. Oliepeil, zekeringen, band verwisselen, koplamp vervangen en de controlelampjes op het dashboard komen aan bod. Dit alles wordt begeleid door twee enthousiaste instructeurs: Herman Labee en Thijs de Smet. Zij hebben ruim de tijd om allerlei wetenswaardigheden; trucjes en aanwijzingen rond te strooien. En de deelnemers tonen zich gretige leerlingen, die zich al doende de kennis eigen maken. Ten slotte volgt een korte evaluatie, waarbij we nog een handvol praktische tips krijgen om de veiligheid in de auto te verhogen.

Raadpleeg bij problemen altijd eerst het instructieboekje van de auto;

Zorg voor:

de wettelijk verplichte gevarendriehoek en veiligheidshesjes;

reservelampjes, waarbij je let op de koplampen (er zijn meer dan 30 verschillende soorten) en zekeringen;

e.h.b.o.-set, brandblusser en life hammer (monteer deze op een bereikbare plek);

goede startkabels (en kijk in je boekje hoe je ze aan moet sluiten);

dat je altijd een jas of deken mee neemt (een auto koelt snel af en onderkoeling ligt op de loer);

voor een werkende zaklamp en een flesje water.

Daarnaast:                                                                                                                                                                                                       controleer regelmatig je bandenspanning en je oliepeil

Graag wil ik bij M&C de initiatiefnemers van deze avond bedanken. Het is zeker voor herhaling in de komende jaren vatbaar. Met de mond tot mond reclame en het verslagje op onze website trekt het de volgende keer hopelijk meer deelnemers.

Huub Oostendorp