Bezoek Alkmaar
7 juni 2018
Dat leert g’uit Lands Historie:
Van Alkmaar de Victorie
Zou ons Novavita-lid Cobie Bart gedacht hebben aan de uitdrukking: “Drie maal is scheepsrecht”, toen zij ons een excursie in Alkmaar aanbood? Deze excursie bestaat immers uit drie onderdelen: bezoek aan de Grote Kerk, een stadswandeling en een rondvaart. Zou ze gedacht hebben als de eerste twee onderdelen tegenvallen, wordt de derde zeker een succes.
Zij heeft het mis. Alle drie onderdelen zijn meer dan de moeite waard (maar de derde: de vaartocht spant toch wel de kroon). Maar laat ik de dag chronologisch vertellen. Om 10.45 uur verzamelen we voor de hoofdingang van de Grote Kerk. De groep bestaat dit keer uit 23 personen.
We beginnen hier met een verjaardagsfeestje, want de kerk bestaat dit jaar 500 jaar. Zo’n jubileum laten ze natuurlijk niet ongemerkt voorbij gaan. Allerlei activiteiten organiseert men in, op en rond de kerk, zodat het niemand kan ontgaan dat de kerk jarig is. Een voorbeeld is, dat je via een steigertrap naar een bordes boven de kerk kunt klimmen voor een uniek uitzicht over Alkmaar. Bovendien kun je boven door een raam van de kerk klimmen om binnen via een loopbrug de schitterende gewelfschildering “Het Laatste Oordeel” van Jan van Oostsanen te bekijken. Deze “klim naar de hemel” zit trouwens niet in het programma van vandaag, maar het is een mooie aanleiding om de stad opnieuw te bezoeken.
Na een rondje om de kerk om de ingang te zoeken (terwijl we er bijkans voor stonden) betreden we om 11.00 uur de kerk. Met twee gidsen maken we kennis met de grootste kerk van Noord-Holland boven het Noordzeekanaal, het sieraad van de stad Alkmaar. Gebouwd in de Middeleeuwen, natuurlijk als katholieke kerk, heette de kerk oorspronkelijk de Laurentius Kerk. Na de Reformatie van 1573 gebruikte men het gebouw voor de Protestantse erediensten. Het gebouw herbergt zeer belangrijke cultuurschatten: de gewelfschildering “het Laatste Oordeel” van Van Oostsanen; twee prachtige orgels, waarvan er één luiken heeft die beschilderd zijn door Van Everdingen. Grote delen van het interieur: koorbanken, preekstoel en doophek stammen uit de 17e eeuw. Uiteraard vertellen de twee zeer deskundige gidsen in korte tijd zo veel mogelijk over de geschiedenis van de kerk en de bijzondere zaken die je er kunt vinden. Zij wijzen natuurlijk ook op de huidige status van de kerk: een cultureel centrum, waar allerlei (vaak profane) activiteiten plaats vinden.
En dan is er nog het verjaardagscadeau! Het enorme altaarstuk , genaamd Laurentiusaltaar uit 1538-1541, gemaakt door Maarten van Heemskerk is voor deze gelegenheid uit Zweden teruggehaald en valt nu op z’n oorspronkelijke plaats te bewonderen. Na de Reformatie is dit grootste altaarstuk uit de Noordelijke Nederlanden verkocht en in Zweden terecht gekomen. We laten de kans om het werk te bekijken natuurlijk niet aan ons voorbijgaan.
Na de lunch gaan we op pad met een gids voor een korte stadswandeling. Op vele plaatsen stoppen we en de gids vertelt zijn anekdotes (met het niet storende chauvinisme: “wij” als hij over de strijd tegen Spanje vertelt) en laat ons de mooiste plekjes zien. We dwalen door de binnenstad met zijn winkeltjes in nauwe straatjes, langs de grachten en singels. 
Hoewel ik er wellicht wel honderd maal ben langs gelopen laat de gids ons een zeldzaam mooi hofje zien of een buste van Rudi Carrell, die me nooit eerder zijn opgevallen. Het historisch centrum van Alkmaar is prachtig met z’n meer dan 1000 rijks- en gemeentelijke monumenten. En de kleine winkelstraatjes in het oudste gedeelte van Almaar, waar nog vele zelfstandige winkeliers hun zaak hebben, nodigen uit tot een ontdekkingstocht.
De gids brengt ons aan het eind van onze tocht naar de rondvaartboot; het derde gedeelte van het bezoek aan Alkmaar. Voor mij toch het hoogtepunt van de dag. De boot is een lange lage sloep, zonder enige luxe, en dat is niet voor niets. Alkmaar staat bekend om zijn lage bruggen en daar moet de boot wel onderdoor kunnen. Ik garandeer je dat je tijdens de vaartocht niet normaal kunt blijven zitten. Regelmatig klinkt het commando:” bukken allemaal”! Er zijn zelfs bruggen bij dat je niet gebukt op je bank kunt blijven zitten. Nee, je moet op de vloer gaan liggen om een veilige doortocht te krijgen. Dat levert natuurlijk veel hilariteit op. Ook zie je, dat we allemaal een dagje ouder worden. Want het je op de vloer laten zakken, lukt ons nog wel, maar het weer overeind krabbelen gaat velen van ons wat moeilijker af. En dan te bedenken dat we onderweg 22 bruggen zijn tegengekomen. Tussen de bruggen is er gelukkig ook nog veel te zien en de gids verhaalt er enthousiast over. Een geweldige vaartocht!
Ik ben nog vergeten te vertellen dat we wederom schitterend weer hebben gehad: stralende zon en een temperatuur van 25 graden. Heerlijk! Om 15.30 uur is ons uitje ten einde. Ik had nog graag op het Waagplein een biertje gedronken, maar ik moest me haasten naar Beverwijk, want een collega van het Nova College neemt om 16.00 uur afscheid van de organisatie. Ik ben ervan overtuigd dat het me weinig moeite zal kosten om met de ervaring van vandaag een nieuw lid voor Novavita te werven.
Op de evenementenlijst van Novavita is weer een pareltje bijgeschreven en we danken Cobie daarvoor.
Huub Oostendorp