31 januari 2017
Je zou haast zeggen: “ we hebben ons in het hol van de leeuw gewaagd”. Want in het begin van mijn carriére bij de Wenckebach MTS (een van de rechtsvoorgangers van het Nova College) gold de bedrijfsschool van de Hoogovens als de grote concurrent en die werd beschouwd als een vijand. Gelukkig is er in de afgelopen 40 jaar veel veranderd. In de jaren negentig van de vorige eeuw kreeg op ons Open Huis de Hoogovensschool een stand om haar activiteiten te promoten. Weer tien jaar later roosterde ik onze docenten al in om op de Hoogovenschool les te geven. Ondertussen werden duizenden werknemers van de Hoogovens in de avonduren op onze m.t.s.’en verder geschoold. En als je nu kijkt, is de samenwerking al zo intensief, dat voor de toekomst er al gedacht wordt –samen met andere partners- aan een gemeenschappelijk pand. Daar zouden innovatieve technieken voor de maakindustrie, de energiesector , de smartindustrie en duurzaamheid samen moeten komen.
Het hol van de leeuw is nu de Academy Tata Steel; het opleidingscentrum voor (toekomstige) werknemers van de staal fabriek. In samenwerking met het Nova College in Beverwijk worden er beroepsopleidingen gegeven in de Procestechniek, Elektrotechniek, Werktuigbouwkunde en Logistiek. Na de ontvangst met een kopje koffie of thee werden we meegetroond naar een klaslokaal. De introductie bestond uit een film over het produktieproces en alle logistieke activiteiten eromheen. Daarna gaf Marcel Bos (n.b. een oud-leerling van de Wenckebach MTS) met een PowerPointpresentatie ons uitleg over de opleidingen binnen deze school. De BBL-opleidingen, niveau 3 en 4, beslaan 4 leerjaren en alle stages worden uiteraard bij Tata Steel uitgevoerd. Bijzonder is dat de leerlingen vanaf de eerste dag salaris ontvangen; de eerste twee jaar zijn ze in dienst bij de school en krijgen ze nog de bijbehorende schoolvakanties; de volgende twee worden ze werknemer van Tata Steel en krijgen ze hun vrije dagen volgens de c.a.o. Het is duidelijk dat de traditionele vakrichtingen niet meer voldoende zijn voor de toekomstige werknemers. Het bedrijfsleven vereist flexibele arbeidskrachten, mensen die Elektrotechniek kiezen krijgen ook Werktuigbouwkunde en uiteraard krijgen ze les in de technologieën van de toerkomst: automatisering en robotisering. Binnen de landelijke kwalificatiestructuur giet de Academy Tata Steel er een Hoogovensausje overheen. Kortom de opleidingen worden steeds breder aan (kennis)vaardigheden, zodat de toekomstige werknemers veel flexibeler ingezet kunnen worden.
Na de lezing werden we opgesplitst in twee groepen voor een rondleiding in het complex. We zien de werkplaatsen voor Procestechniek, Elektrotechniek, Werktuigbouwkunde; we bekijken de vaklokalen voor hydrauliek en pneumatiek; ze laten ons de robots en 3-D printers zien en we stuiten nog op aardige verrassing: in de kelder van het gebouw bevinden zich nog twee lokalen waar leerlingen van het basisonderwijs vertrouwd gemaakt worden met Techniek. Allerlei projecten, zowel hier als op de basisscholen zelf, moeten jonge kinderen enthousiasmeren voor de techniek.
Als je dat ziet, wil je wel weer jong zijn. Wellicht dat er dan een heel andere loopbaan uit was gekomen. De vraag is nu natuurlijk: beviel het in het hol van de leeuw? Het antwoord is volmondig: jazeker! Voor de techneuten onder ons was het een feest der herkenning en voor onze leden uit de niet-technische opleidingen was het een verhelderende inkijk in de wereld van de industrie. De vraag naar technisch geschoold personeel is in de IJmond onveranderd groot. Het gebied is met zijn metaal- en maakindustrie van groot belang voor de economie van Nederland. We staan aan de vooravond van een volgende revolutie: de automatisering en robotisering van de arbeidsprocessen. Het maakt me trots dat de bedrijfsschool van de Hoogovens geen concurrent meer is , maar een partner van het Nova college, die jongen mensen opleiden om de toekomstige uitdagingen aan te kunnen. Kijk nog maar naar het filmpje: https://www.youtube.com/watch?v=HTbVrZJG3g4. (klik met rechtermuisknop: Open Hyperlink)
Voor het bezoek aan de Academy Tata Steel hebben we eerst een bezoek gebracht aan het Hoogovenmuseum. Ook hier werden we ontvangen met koffie of thee, waarna we in twee groepen rondgeleid werden in het museum. Voor mij was het de eerste keer dat ik dit museum- n.b. op een steenworp afstand van mijn huis gelegen- bezocht. Ik wist niet wat ik verwachten kon, maar het viel meer dan mee. Het museum is gevestigd in een voormalig kledinghal, waar 1500 arbeiders in het verleden hun kleding verruilden voor hun werkplunje en waar ze hun goeie goed ophesen naar het plafond.
In de buitenschil van het gebouw is de tijdlijn van de fabriek gevestigd; hier wordt de geschiedenis van de fabriek en de ontwikkelingen in het produktieproces uit de doeken gedaan. Het geheel werd nog opgeluisterd door het verhaal van de gids, die kwistig strooide met anekdoten uit zijn tijd als werknemer bij de staalfabriek. In de grote hal staan de grote modellen opgesteld en de gids legde de kern van het maken van staal nogmaals uit. Voor velen een leerzame ervaring. Het museum is echt een bezoekje waard; het is beslist geen aftandse bedoeling, ook geen hypermodern interactief museum, maar gewoon een plek waar de liefde voor het bedrijf, de Hoogovens, en hun vak door vrijwilligers wordt uitgedragen. Ga het maar eens ervaren; je bent meer dan welkom. Zie www.hoogovensmuseum.nl
Huub Oostendorp
De foto’s zijn gemaakt door Anky Franken, Marry Weterins, Gerard ten Hagen en Huub Oostendorp